RESEARCH PAPER
Water ecosystems of Polesie – the present state and changes
 
More details
Hide details
1
Department of Hydrobiology and Ichtiobiology, University of Agriculture, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland
 
2
Department of Botanics and Hydrobiology Catholic University of Lublin, C.K. Norwida 4, 20-061 Lublin, Poland
 
3
Institute of Ecology of Carpathians, UNAS, Kozelnytska St. 4, Lviv, 79026, Ukraine
 
 
Publication date: 2020-11-17
 
 
Acta Agroph. 2002, (66), 89-120
 
KEYWORDS
ABSTRACT
The changes occurring during the last 40 years in the Polesie lake ecosystems concern both their abiotic and biotic components. In the group of physical and chemical factors electric conductivity and concentration of oxygen in the near-bottom water layers showed decreasing values in the successive decades. In turn, the phosphates, total phosphorus and ammonium were increasing in the majority of the lakes. This phenomenon was very distinctive in lakes (irrespective of their trophy) subjected to increased human activity. Alkalinity of those lakes increased in the eighties, and then slightly dropped in the nineties. In the biocenosis the most clearly pronounced changes occurred in the qualitative structure of zooplankton and zoobenthos. In the consecutive decades, the number of taxa was increasing but the number of rare species and those indicating mesotrophy and eutrophy decreased. Density of zooplankton, and especially zoobenthos, fluctuated but a general tendency was towards growth. The Shannon-Weaver biodiversity index showed the highest values for zooplankton in the sixties and that for zoobenthos in the nineties. The trophic status of the Polesie lakes varied in time. In some lakes, there was an increase in the lake trophy. In other lakes, the trophy fluctuated, with greatest changes in the shallowest lakes (Bikcze, Nadrybie, Moszne).
METADATA IN OTHER LANGUAGES:
Polish
Ekosystemy wodne Polesia – stan aktualny i kierunki zmian
ekosystemy wodne, struktura ekologiczna, zmiany, Polesie
Zachodzące w ostatnim czterdziestoleciu zmiany ekologiczne w ekosystemach wodnych Polesia Lubelskiego dotyczą zarówno ich funkcjonowania, jak i kształtowania się czynników fizyko-chemicznych oraz nasilających się zmian w strukturach jakościowych i ilościowych biocenoz – fito- i zoocenoz. W grupie czynników fizyko-chemicznych przewodnictwo elektrolityczne i zawartość tlenu w przydennych warstwach wody kształtowały się na coraz niższym poziomie w kolejnych dekadach. Z kolei fosforany, fosfor całkowity i azot amonowy osiągały coraz wyższe wartości w wodach zdecydowanej większości jezior. Szczególnie wyraźnie zjawisko to występowało w jeziorach (niezależnie od ich trofii) znajdujących się pod narastającym wpływem działalności gospodarczej człowieka. Wody tych jezior ulegały wyraźnej alkalizacji w kolejnych dekadach. W większości jezior największy wzrost wartości pH wystąpił w dekadzie lat 80-tych, zaś w końcu lat 90-tych proces alkalizacji wód przebiegał na nieco niższym poziomie. Natomiast w grupie czynników biocenotycznych badanych jezior najwyraźniejsze zmiany w czasie zaszły w strukturze jakościowej zooplanktonu i zoobentosu. W kolejnych dekadach następował stopniowy wzrost ogólnej liczby taksonów, przy jednoczesnym spadku liczby gatunków rzadkich i wskaźnikowych mezotrofii i dystrofii oraz wzroście wskaźników eutrofii. Zmiany liczebności zooplanktonu a szczególnie zoobentosu miały charakter zmian fluktuacyjnych, jednak w skali 40-lecia zaznaczała się dość wyraźna tendencja wzrostowa tej liczebności. Współczynnik różnorodności gatunkowej Shannona – Wienera wskazuje na dość duże i wyraźnie wahające się w czasie z różnicowanie jakościowe obydwu zespołów bezkręgowców. Zooplankton najwyższą różnorodność gatunkową osiągał z reguły w latach 60-tych, zaś zoobentos w latach 90-tych. Również status troficzny jezior Polesia Lubelskiego podlegał zmianom w czasie. W niektórych jeziorach w kolejnych dziesięcioleciach następował – z różnym natężeniem – wzrost trofii. W innych zaś zmiany te miały charakter fluktuacyjny, ich żyzność podlegała różnym wahaniom w czasie – w wielu jeziorach wzrastała w latach 1960-1970 i zmniejszała się w latach 1980-1990, w innych zaś zjawisko to przebiegało odwrotnie. Największe wahania trofii w kolejnych 10-leciach zachodziły w jeziorach bardzo płytkich (Bikcze, Nadrybie, Moszne).
eISSN:2300-6730
ISSN:1234-4125
Journals System - logo
Scroll to top